Çoğul dirençli gramnegatif bakteriler (ÇDGN-Bakteriler) kısmen farklı özelliklere sahip olmakla birlikte çeşitli bakterilerin yer aldığı büyük bir grup için kullanılan bir üst kavramdır. Bu bakterilerin ortak özelliği dirençli, yani sıkça kullanılan antibiyotiklere karşı duyarsız olmalarıdır. Bakteriler belli başlı dört (4ÇDGN) veya üç (3ÇDGN) antibiyotik grubuna karşı duyarsız olmalarına göre ayrılır.
Her bakteri grubuna göre hastalık yapıcılar hayvan ve insanda mide-bağırsak yolunda veya deride, daha nadir olarak da burun-gırtlak bölgesinde, anal bölgede ve ayrıca çiğ besinlerin içinde veya üstünde bulunmaktadır. Dirençli bakteriler özellikle birçok antibiyotiğin kullanıldığı yerde sıklıkla ortaya çıkmaktadır. Bu nedenle son yıllarda hastanede yatan hastaların tedavisinde gittikçe bir problem haline gelmişlerdir. Bu arada genel nüfusun içindeki 100 sağlıklı kişiden beşinde ÇDGN bakterileri yaşamaktadır. Bu sağlıklı insanlar ÇDGN taşıyıcıları olarak adlandırılmaktadır. Bu insanlar için hastalık yapıcılar bir problem teşkil etmez, çünkü sağlıklı bir bağışıklık sistemi onları hastalanmaktan korumaktadır. Tedavi ancak, ÇDGN-bakterileri örneğin deriden veya bağırsaktan yaralara veya kan dolaşımına girip bir ÇDGN enfeksiyonuna yol açtıklarında gerekli hale gelir.
İnsandan insana
Bakteriler doğrudan temas yoluyla insandan insana bulaşabilirler. Esas bulaşma yolu ise yıkanmamış ellerdir.
Eşyalar veya besinler yoluyla
Bakteriler birkaç günden başlayarak haftalarca yüzeylerde tutunabilirler. Ayrıca lavabo, duş veya tuvalet gibi nemli alanlar ÇDGN bakterileriyle kaplı olabilir. Bakteriler yıkanmamış çiğ besinlere, eşyalara veya giysilere dokunmak suretiyle ellere ulaşabilir ve oradan taşınarak yollarına devam edebilirler. Ayrıca hormonlu besin tüketimi bağırsak yoluna ÇDGN bakterilerinin yerleşmesine neden olabilir.
Hayvandan insana
Hayvanlarla, özellikle de kanatlılar, domuzlar, sığır ve ev hayvanlarıyla temas bulaşmaya yol açmaktadır.
Şayet bir ÇDGN enfeksiyonu gelişiyorsa, enfeksiyonun vücudun neresinde çıktığına bağlı olarak çeşitli hastalık belirtileri görülür. Olası belirtiler ateş, yara enfeksiyonları ve idrar veya solunum yolu iltihaplanmalarıdır. Ayrıca bakterilerin kan dolaşımına karıştığı kan dolaşımı enfeksiyonundan da korkulur. ÇDGN bakterilerinin yol açtığı enfeksiyonların tedavisi antibiyotikler karşısında direnç göstermeyen bakterilerin yol açtığı enfeksiyonların tedavisinden daha zordur. Genellikle uzun sürerler ve yüksek bir ölüm oranıyla sonlanabilirler.
Deride, mukozada veya bağırsakta hastalık yapıcıların yerleştiği ÇDGN taşıyıcılarının herhangi bir şikayeti olmamaktadır. Taşıyıcılık onların ille hastalanacakları anlamına gelmez. Şayet hastalık yapıcılar örneğin tıbbi müdahaleler suretiyle veya zayıflamış bir bağışlık sistemi yüzünden vücudun iç organlarına girmenin yolunu buluyorsa hastalık o zaman baş gösterebilir. Bulaşma olasılığı ÇDGN bakterileri kanıtlanabildiği sürece mevcuttur.
Sağlıklı ÇDGN taşıyıcıları ve onlarla temas halinde bulunan kişiler genel olarak hastalanma riski taşımazlar. ÇDGN bakterileri yüzünden enfeksiyon riski taşıyanlar öncelikle bağışıklık sistemi zayıf olan, vücudunda açık yara bulunan, deri hastalıkları veya kronik hastalıkları olan ve ayrıca sık sık tıbbi müdahalelere maruz kalan kişilerdir.
Daha fazla danışma ve bilgi için yerel sağlık birimi hizmetinizdedir. Çoğul dirençli hastalık yapıcılarla mücadele ağları Almanya’da yaygın biçimde yerleşik hale gelmiştir. Buralarla kontak kurmak için sağlık biriminizden bilgi edinebilirsiniz. Daha fazla (uzmanlık) bilgisi için Robert Koch Enstitüsü’nün internet sayfalarından yararlanabilirsiniz (www.rki.de/mrgn). Hijyen yoluyla enfeksiyondan korunma ve antibiyotiklerin doğru kullanımı hakkında daha fazla bilgiye buradan ulaşabilirsiniz: Bundeszentrale für gesundheitliche Aufklärung (www.infektionsschutz.de).