EBOLA ATEŞİ

Ebola ateşi Ebola virüslerinin yol açtığı ağır bir enfeksiyon hastalığıdır. Hastalık, kanamaların görüldüğü viral hemorajik ateş (hemorajik = kanamalı) şeklinde seyredebilir. Büyük Ebola salgınları ilk defa 1976 yılında Sudan’da ve Kongo’da Ebola Nehri yakınlarında bulunan bir köyde fark edilmiştir, virüs ismini bu nehirden almaktadır. Virüsün tipine göre hastalık vakaların %30-90’ında ölümcül seyretmektedir. 2014 yılının Mart ayında bugüne kadarki en büyük salgın Gine’de görülmüş ve bu salgın Batı Afrika’nın diğer bölgelerine de yayılmıştır.

Hayvanlarla temas aracılığıyla

Ebola virüsü hastalığından etkilenen bölgelerden gelen yarasalar – uçan tilkiler ve yarasalar gibi - ve maymunlar en olası patojen kaynaklarıdır. Enfekte olan, yaşayan veya ölü yabani hayvanların, kanı veya diğer vücut sıvıları ile doğrudan temas durumunda bulaşma tehlikesi mevcuttur. Virüs ayrıca orman eti denilen, çiğ yabani hayvan etlerinin hazırlanması veya tüketilmesi ile de hayvandan insana bulaşabilir. Almanya’da bulunan yabani hayvanlar Ebola virüsü taşımazlar.

İnsandan insana

Bir salgın durumunda enfeksiyon neredeyse sadece insandan insana bulaşmaktadır. Patojen, hastaların veya ölünün kan veya ter, tükürük, dışkı, idrar ve kusmuk gibi diğer vücut sıvıları ile doğrudan temas yoluyla bulaşabilir. Sadece hastalık belirtileri gösteren kişilerden bulaşma riski mevcuttur. İyileşmiş erkeğin korunmasız cinsel ilişkide meni sıvısı üzerinden hastalık belirtileri başladıktan sonra aylarca bulaşma riski mevcuttur. Hava yoluyla bulaşma şimdiye kadar saptanmamıştır. Ancak kusma veya şiddetli ishal durumunda patojen içeren damlaların havaya salınması riski mevcuttur.

Eşyalar ile

Ebola virüsleri vücudun dışında birkaç gün bulaşıcı olarak kalabilirler. Bu sebeple enjektör, giysi veya yatak takımları gibi üzerine vücut sıvısı bulaşmış yataklar gibi eşyalar aracılığıyla bulaşma gerçekleşmesi mümkündür. Kuru zeminlerde veya güneş ışığı alan yerlerde virüs sadece kısa bir süre bulaşıcıdır.

Hastalık ani ateş, huzursuzluk, yorgunluk ve kas ağrıları, ile ortaya çıkar. Hastalığın ilerleyen seyrinde karın ağrısı, bulantı, kusma ve ishal ortaya çıkabilir. Hastalığın diğer belirtileri baş ağrısı, konjinktivite, göğüs, karın, eklem ve kas ağrısı olabilir. Bazı hastalarda iç ve dış kanamalar olabilir. Ağır seyirli vakalarda böbrekler, karaciğer ve diğer organlar iflas edebilir. Buna bağlı olarak hastalık genellikle ölümcül seyretmektedir.

Ebola virüslerinin bulaşmasından sonra hastalık ortaya çıkana kadar geçen süre en az 2 gün ve en fazla 21 gün olmakla birlikte genellikle 8 ila 9 gündür. Hastalar, hastalık belirtileri geliştirdikleri andan itibaren ve bunlar devam ettiği müddetçe bulaştırıcıdırlar. Ancak cinsel ilişki sırasında sperm ile bulaşma riski birkaç ay daha mümkündür. Ayrıca (Liquor) Ebola virüslerinin iyileştikten haftalar veya aylar sonra bile amniyon sıvısında, anne sütünde, göz sıvısında ve beyin omurilik sıvısında hayatta kalabildiğine dair belgeler mevcuttur.

• Bulaşma riski bulunan kişiler, Ebola ateşi hastaları veya ölen kişilerle yakın temasta bulunan aile üyeleri, tıbbi personel ve cenaze görevlileridir. Bu risk özellikle yeterli hijyen önlemlerinin alınmaması halinde söz konusudur.
• Aynı zamanda Afrika’da enfekte hayvanlarla veya kadavralarla temas eden korucular ve avcılar da risk altındadır.

• Almanya’da Ebola ateşinden korunmak için kişisel önlemlerin alınmasına gerek yoktur. Diğer ülkelerde salgın ortaya çıkması durumunda söz konusu ülkelerde seyahatte bulunan kişilerin hastalığı Almanya’ya taşıması ihtimali mevcuttur. Ancak hastalığın Alman nüfusunda yayılması pratikte neredeyse imkansızdır. Hastalığın halk içinde yayılmasını engellemek için Almanya’da hastaların izolasyonu ve güvenli tıbbi bakımı konusunda sıkı yönergeler mevcuttur.
• Şu ana kadar koruyucu bir aşı mevcut değildir. Ebola virüsü enfeksiyonuna karşı farklı aşamalarda bulunan ve kısmen uygulanmış olan farklı aşı maddeleri geliştirilmektedir.
• Ebola virüsü vakalarının görüldüğü bölgelerde bulunan kişiler geri dönüş seyahati için gerekli koruyucu ve hijyen önlem ve önerileri konusunda bilgi edinmelidir. Seyahat dönüşünde hastalık belirtilerinin ortaya çıkması ile geçerli bir Ebola ateşi şüphesi olması halinde (örn. yabani hayvanlarla veya risk bölgelerinde hastalarla temas), uygun koruyucu önlemlerin alınabilmesi için mutlaka doktorunuzu önceden telefon aracılığıyla seyahatiniz ve şüpheniz hakkında bilgilendirmeniz gerekmektedir.