FSME

Kene ısırığı yoluyla

FSME virüsü sıklıkla keneler üzerinden aktarılır. Virüsler kene ısırığı ile insanın kan dolaşımına sızarlar. Fakat kene ısırıklarının hepsi FSME enfeksiyonuna yol açmaz.

Gıda maddeleri ile

Çok nadir olarak pastörize edilmemiş keçi veya koyun sütü ile, istisnai durumlarda inek sütü ile de bulaşma gerçekleşebilir.

Almanya’da 2007 yılından beri her yılın başında FSME enfeksiyon tehlikesi yüksek olan risk bölgeleri açıklanır. Özellikle riskli bölgelerde oturan veya riskli bölgelere seyahat edecek kişiler tehlike altındadır. Açık havada, örneğin çimenlerde veya kısa çalıların içinde sıklıkla bulunmak veya açık havada bulunan hayvanlarla (örn. köpek) yakın temas, kene ısırması için diğer risk faktörleridir. Almanya’da riskli bölgeler temel olarak Bavyera, Baden-Württemberg, Güney Hessen, Güneydoğu Thüringen, Saksonya ve Güneydoğu Brandenburg’da yer alır. Diğer eyaletlerdeki münferit bölgeler de bundan etkilenir. Almanya’da güncel FSME riskli bölgelere genel bir bakış atmak için www.rki.de/fsme adresini ziyaret edebilirsiniz.

40 yaş üstü insanlarda ağır FSME hastalığı riski daha yüksektir. Özellikle yaşlılar komplikasyon gelişimine meyillidir.

• FSME hastalığına karşı özel bir tedavi mevcut değildir, bu sebeple sadece hastalığın belirtileri tedavi edilir. Ağır seyirli vakalar hastanede, hatta bazı durumlarda yoğun bakım altında tedavi edilirler.
• FSME enfeksiyonunu atlatan bir hasta genellikle bağışıklık kazanmış olur, yani ikinci bir kez hastalığa yakalanmaz. Buna rağmen halen FSME riskine maruz olan kişiler 3 ila 5 yıl sonra bir aşı ile bağışıklık korumalarını yenilemelidirler, zira bu bağışıklık korumasının ne kadar sürdüğüne ilişkin yeterli tecrübe mevcut değildir.

Aşı

FSME aşısı şu kişilere önerilmektedir:

• FSME riskli bölgelerde ikamet eden ve doğada fazla vakit geçiren kişiler
• Kene ile temas ihtimali varsa yurt içinde ve yurt dışında FSME riski yüksek olan bölgelere seyahat eden kişiler.
• FSME riskli bölgelerde korucu, orman işçisi veya avcı gibi meslek gruplarına dahil olanlar

Aşı korumasını yapılandırmak için 3 kere aşı olmak gereklidir. 3 yıl sonra hatırlatma aşısı yapılmalıdır. Bunu takip eden hatırlatma aşılarının her 5 yılda bir yapılması gerekmektedir. Kullanılan aşı maddesine bağlı olarak aşı 50 veya 60 yaşından sonra her 3 senede bir tazelenmelidir. Halihazırda virüs bulaşmışsa müteakip aşılama artık hastalığın ve ya enfeksiyonun ortaya çıkmasını önleyemez.

Önemli bilgi: Keneler farklı patojenleri bulaştırabilirler. FSME’nin yanı sıra önleyici aşısı bulunmayan bakteriyel bir enfeksiyon olan Borreliosis de buna dahildir.

Kene ısırmalarından kaçınınız

Keneler yaklaşık 5°C’nin üzerindeki sıcaklıklarda aktifleşirler. Sıklıkla bodur ağaçların altında, çalılıklarda ve çayırlarda ve dökülmüş yapraklarda bulunurlar. Daha sonra keneler buradan geçmekte olan bir insan veya hayvan tarafından fark edilmeksizin alınırlar. Çoğunlukla keneler ısırana kadar bir süre vücutta veya kıyafette dolaşır.

• Çalı ve çayırların arasında dolaşırken, koşu yaparken veya orman meyveleri toplarken kapalı ayakkabı, uzun pantolonlar ve uzun kollu kıyafetler giyiniz. Çoraplarınızı pantolon paçalarının üzerine çekiniz.
• Çok küçük keneleri daha iyi görerek uzaklaştırabilmeniz için mümkün olduğunca açık renkli kıyafetler tercih ediniz.
• Ormanlık ve çayırlık alanlara gitmeden evvel önlem amaçlı olarak cildinize keneden koruyucu bir madde sürünüz. Dikkate alınız: Bu maddelerin etkisi süre bakımından sınırlıdır ve tam koruma sağlamazlar.
• Örn. kirpi gibi yabani hayvanlar genellikle kene barındırdıkları için bunlara temas etmeyiniz.
• Aldığınız önlemlere rağmen, doğada vakit geçirdikten sonra vücudunuzda kene olup olmadığını titizlikle inceleyiniz. Keneler mümkün olduğunca korumalı vücut noktalarını tercih eder. Bu sebeple özellikle kafa ve saç diplerini, kulakların arkalarını, boğazı, koltuk altlarını, dirsekleri, göbek deliğini, kasıkları, genital bölgeyi, diz arkalarını özenle kontrol ediniz.
• Vücudunuzda bir kene tespit etmeniz halinde bunu mümkün olduğunca çabuk uzaklaştırınız. Bunu yaparken en uygunu bir cımbız veya kene çıkarmak için özel tasarlanmış bir alet kullanmanızdır. Hayvanların üzerine yağ ya da yapışkan madde dökmeyiniz.
• Keneyi mümkün olduğunca cilde yakın bir yerden, kafa bölümünden tutunuz ve dikkatli bir şekilde çekiniz. Ardından ısırığın yol açtığı küçük yara özenle dezenfekte edilmelidir.

Daha geniş bilgi için yerel Sağlık Müdürlüğü hizmetinizdedir. FSME teşhisleri bildirme zorunluluğuna tabi olduğu için burada güncel durum ve hastalıklarla ilgili konulara ilişkin bilgiler bulunmaktadır.

Daha ayrıntılı (teknik) bilgilere internet üzerinden Robert Koch Enstitüsü’nün sayfalarından ulaşabilirsiniz (www.rki.de/fsme).

Sağlık Eğitimi Federal Merkezi’nin sayfasında (www.impfen-info.de) aşı ile enfeksiyondan korunma konusuna ilişkin daha fazla bilgi bulabilirsiniz.