HANTA VIRÜSLERI

İnsanlarda hastalığa sebep olan patojenlere ilişkin bilgiler – Hijyen korur!

Bilgileri indirin

  • Last update: 01.03.2024
    Last update: 01.03.2024
    Last update: 01.03.2024
    Last update: 01.03.2024
    Last update: 01.03.2024
    Last update: 01.03.2024

    HANTA VIRÜSLERI

    Türkçe (TR)
    PDF | 342 KB
    Last update: 01.03.2024
    Last update: 01.03.2024
    Last update: 01.03.2024
    Last update: 01.03.2024
    Last update: 01.03.2024
    Last update: 01.03.2024

Hanta virüsü nedir?

Hanta virüsleri tüm dünyada görülürler ve farklı ağırlıkta seyreden hastalık türlerine yol açarlar. Patojenler fareler ve lağım fareleri gibi kemirgen hayvanlar, Almanya‘da öncelikle kırmızı sırtlı fare ve sırtı çizgili orman faresi tarafından insanlara bulaştırılırlar. Farklı kemirgen hayvanlar farklı virüs tipleri yayarlar ve genellikle kendileri hastalanmazlar. İnsanlarda görülen hastalık vakalarının sayısı kemirgen mevcudiyeti oranına ve kaç hayvanın virüs taşıdığına bağlı olarak yıldan yıla göre dalgalanmalar göstermektedir. Hanta virüsü enfeksiyonları tüm yıl boyunca ortaya çıkabilir ancak vakaların çoğu Nisan-Eylül arası gözlemlenmektedir.

Hanta virüsleri nasıl bulaşır?

Kemirgen hayvanlar aracılığıyla

Virüsler enfekte olan kemirgenler tarafından salya, dışkı veya idrar yoluyla dışarı atılır. Bunlar kurumuş olsa bile patojenler birkaç gün ila birkaç hafta daha bulaşıcılıklarını korurlar. Bulaşmanın gerçekleşmesi için söz konusu kemirgen hayvanlarla doğrudan temas olması gerekmez. Patojen barındıran hayvanın dışkısından tozlar bulunduran havanın solunmasıyla da enfeksiyon oluşabilir. Hanta virüsleri kontamine toprakla temas sırasında örneğin ciltteki küçük yaralanmalar yoluyla vücuda sızabilir. Ayrıca enfekte olan kemirgenlerin dışkıları ile kontamine olan gıda maddeleri aracılığıyla da bulaşma gerçekleşebilir. Ayrıca bir hayvanın ısırığıyla da enfeksiyon oluşabilir.

Önemli: Ülkemizde görülen virüs tipleri insandan insana bulaşmazlar.

Hastalarda ne gibi hastalık belirtileri görülür?

Enfeksiyon virüs tipine bağlı olarak farklı ağırlıklarda seyreder, bazen de fark edilmez ve hiçbir şikâyet görülmez.

Almanya’ da ağırlıklı olarak görülen hastalık tipi genellikle aniden başlayan, 3 ila 4 gün süren ateş ve buna eşlik eden baş, karın ve sırt ağrısı gibi grip benzeri şikayetlerin yanı sıra mide bulantısı ve ishalle başlar. Ayrıca baş dönmesi, sersemlik hissi ve görme bozuklukları da görülebilir. Özellikle gözün konjonktif dokusunda, nadiren ciltte ve mukozada da kanamalar oluşabilir. İlerleyen süreçte ani tansiyon düşmesi ve son olarak geçici olarak böbrek fonksiyonlarında kısıtlamalar ortaya çıkabilir. Hastalığın Almanya’da görülen tipi genellikle herhangi kalıcı bir sonuç doğurmadan iyileşmektedir. Ölüm vakalarına çok nadiren rastlanır.

Hastalığın kuluçka süresi ne kadardır ve bulaşıcılık ne kadar sürer?

İlk şikayetler genellikle bulaşma gerçekleştikten 2 ila 4 hafta sonra, istisnai durumlarda ise 5 gün sonra veya ancak 60 gün sonra ortaya çıkar.

Almanya’da yaygın olan virüs tiplerinde insandan insana aktarım gerçekleşmediği için hasta olan kişiler hastalığı başkalarına bulaştırmazlar.

En fazla risk altında bulunan kişiler kimlerdir?

Almanya’da hanta virüsü hastalıklarına her yerde eşit sıklıkta rastlanmaz. Kırmızı sırtlı fareden bulaşan enfeksiyonlar Almanya’nın kuzeybatısında, batısında ve güneyinde, özellikle de Svabya Alpleri, Münsterland, Teutoburg Ormanı, Unterfranken, Odenwald, Yukarı Svabya, Fransız Alpleri, Bavyera Ormanı, Doğu Hessen ve Batı Thüringen’de yoğunlaşır. Ağırlıklı olarak kırsal olan bu bölgelerin yanı sıra insan enfeksiyonlarının daha sık görüldüğü münferit kentsel alanlar da vardır. Sırtı çizgili orman faresi tarafından bulaştırılan enfeksiyonlar Almanya’nın kuzeyi, kuzeydoğusu ve doğusunda görülmektedir. Özellikle risk bölgelerinde (aşağıya bakınız) şu faaliyetlerde bulunan kişiler hanta virüsüyle enfekte olma riski altındadır:

  • Orman işletmeciliği veya inşaat sektörü,
  • Kemirgen hayvanların mevcut olduğu veya daha önceden mevcut bulunmuş olduğu kulübe, ahır veya evlerde, özellikle toz savrulurken bulunmak veya buraların temizliğini yapmak
  • Kemirgen hayvanlarla veya onların dışkılarıyla temasa yol açabilecek, bahçecilik, avcılık, yürüyüş ve kamp gibi açık hava faaliyetleri

Hastalık durumunda nelere dikkat etmeliyim?

  • Hanta virüsüne bağlı bir hastalıktan şüpheleniyorsanız hekiminize başvurunuz. Burada gerekli tüm adımlar atılacaktır.
  • Genellikle sadece semptomlar tedavi edilmektedir (örneğin ağrı ve ateş). Örneğin böbrek yetmezliğinin görüldüğü ağır seyirlerde hastanede tedavisi gerekebilir.
  • Hasta kişiler bulaştırıcı olmadıkları için izole edilmelerine gerek yoktur.

Kendimi nasıl koruyabilirim?

Güvenliğiniz için önemli öneriler:

  • Kömürlük, çatı katları veya odunluklar gibi insanların yaşam alanlarının çevresindeki alanlarda fare ve lağım fareleri ile mücadele önlemleri alınız.
  • Kemirgenleri çekmemesi için gıda maddelerini güvenli ve ağzı sıkıca kapatılmış bir şekilde muhafaza ediniz. Aynısı hayvan yemi için de geçerlidir.
  • Çöplerinizi kapaklı çöp kutularında ve bidonlarında tasfiye ediniz.
  • Yemek artıklarını ve hayvansal atıkları ev çöpünüze karıştırmayınız.
  • Hacimli atık veya çöp yığınları gibi kemirgenlerin yuvalama olanaklarını tasfiye ediniz.
  • Kemirgenlerin, özellikle farelerin dışkılarıyla temas etmekten kaçınınız.
  • Açık havada veya kömürlük, çatı katları veya odunluklarda bulunduktan sonra ellerinizi iyice yıkayın.

Fare kadavrasını veya pisliğini temizlemeniz gerekirse

  • Tek kullanımlık eldivenler giyin ve kapalı ortamlarda uygun bir ağız-burun koruması takın (örn. İnce toz maskesi FFP2 veya FFP3).
  • Temizlik öncesinde ortamı en az 30 dakika boyunca havalandırınız.
  • Tozları savurmaktan kaçının. Virüslerin çıkan hava ile ortama yayılmalarını engellemek için elektrikli süpürge kullanmayınız.
  • Dışkı ve kadavraları toz oluşumunu azaltmak için ıslatın (temelde su ile).
  • Hayvan kadavrasını plastik bir poşete koyunuz. Bunu dikkatlice kapatınız ve evsel atıkların içine atınız.
  • Daha sonra kirli yüzeyleri ev tipi temizlik maddeleriyle titizlikle temizleyiniz ve kullanılan bez veya süngerleri tasfiye ediniz. Çalışmadan hemen sonra duş alın ve saçlarınızı yıkayın. Çalışma kıyafetleri de yıkanmalıdır.

Hanta virüslerine karşı koruyucu bir aşı yoktur.

Nerelerden bilgi edinebilirim?

Daha geniş kapsamlı danışmanlık hizmeti ve bilgilendirme için yerel Sağlık Müdürlüğü hizmetinizdedir. Hanta virüsleri bildirim yükümlülüğüne tabi olduğu için burada güncel durum ve hastalıklarla ilgili konulara ilişkin kapsamlı bilgiler bulunmaktadır. Daha fazla (teknik) bilgiye Robert Koch Enstitüsü’nün (www.rki.de/hantaviren) ve Friedrich Loeffler Enstitüsü’nün sayfalarından (www.fli.de) ulaşabilirsiniz.

Durum: 01.03.2024