Kızamık virüslerin sebep olduğu bir hastalıktır ve tüm dünyada görülür. Bu hastalık son derece bulaşıcıdır. Kızamık enfeksiyonu hafife alınacak bir hastalık değildir, yaklaşık her on hastadan birinde komplikasyonlar görülmektedir. Almanya’ da kızamık hastalıklarının görülme sıklığı aşılar sayesinde oldukça azalmıştır. Fakat yine de koruması olmayan kişilerde hastalık vakalarında artışlara rastlanmaktadır, yani bu durumda bir çocuk hastalığından bahsedilemez. Hastalığın gençlerde ve yetişkinlerde görülme sıklığı da artmaktadır. Almanya’ da kızamık hastalığının kökünü kurutmak için özellikle bu yaş grubuna dahil olan daha fazla kişinin aşılanması gerekmektedir.
Kızamık virüsleri sadece insandan insana bulaşır. Korunmasız bir kişi ile hasta bir kişi arasında gerçekleşen neredeyse her temas bulaşmaya yol açmaktadır, arada birkaç metre mesafe olsa dahi. Öksürme, hapşırma veya konuşma esnasında mikroplar küçük tükürük damlacıkları ile hava yoluyla dağılarak teneffüs edilebilir.
Başlangıçta yüksek ateş, öksürük ve nezlenin yanı sıra burun-geniz bölgesinde ve göz konjonktifinde iltihaplanmalar görülür. Yüz ve kulakların arkasından başlayarak tüm vücuda yayılan tipik deri döküntüsü ancak birkaç gün sonra ortaya çıkar. Deri döküntüsüne yeniden yükselen ateş eşlik eder ve bu döküntü 3 ila 4 gün içinde tekrar yok olur. Bu sırada deride pullanma görülebilir.
Kızamık bağışıklık sistemini geçici olarak zayıflatır böylece diğer mikroplarla savaşmak zorlaşır. Böylece, genellikle başka mikropların sebep olduğu, orta kulak iltihabı, solunum yolları veya zatürre gibi komplikasyonlar oluşabilmektedir. Kızamık hastalığının oldukça korkulan bir komplikasyonu beyin iltihabıdır. Bu komplikasyon, yaklaşık her 1.000 kızamık vakasından birinde ortaya çıkmaktadır. Bu komplikasyonun görüldüğü kişilerin %10 ila %20’si bu sebeple hayatını kaybetmektedir. Kişilerin %20 ila %30’unda zihinsel engeller veya felç gibi ağır hasarlar kalmaktadır.
Çok nadiren, geçirilen kızamık hastalığından yıllar sonra SSPE olarak bilinen, Subakut Sklerozan Panensefalit ortaya çıkar. SSPE, beyin ve sinir sisteminde meydana gelen ve ilerleyiş gösteren bir iltihaplanmadır ve her zaman ölümle sonuçlanmaktadır. Bu durum özellikle hayatlarının birinci yılında kızamığa yakalanan çocuklarda görülmektedir.
İlk şikayetler yaklaşık olarak enfeksiyonun alınmasını takip eden 8 ila 10 gün içinde ortaya çıkar. Tipik deri döküntüsü en az 2 hafta sonra görülür. Hastaların bulaştırıcılık süresi deri döküntüsü görülmeden yaklaşık 3 ila 5 gün önce başlar. Bulaşıcılık, döküntü başladıktan sonra 4 gün daha devam eder. Kızamık hastalığını geçiren bir kişi yeni bir kızamık enfeksiyonuna karşı ömür boyu koruma kazanmıştır.
Enfeksiyon geçirmemiş veya eksiksiz bir aşı ile yeterli koruma kazanmamış olan herkes kızamık hastalığına yakalanabilir. Özellikle aşı için henüz çok küçük olan bebekler ve gittikçe artan bir oranla çocukluğunda aşılarından biri ve hatta ikisi ihmal edilmiş olan gençler ve yetişkinler risk altında bulunmaktadır. Kızamığa karşı aşılanması mümkün olmayan, bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerde, bebeklerde ve yetişkinlerde kızamık enfeksiyonuna bağlı olarak komplikasyon oluşumu riski daha yüksektir.
Daimi Aşı Komisyonu (STIKO) kızamığa karşı aşı önermektedir. Bu aşı tercihen, kızamığın yanı sıra aynı zamanda kızamıkçık ve kabakulaktan da koruyan MMR kombine aşı maddesi ile gerçekleştirilmelidir.
Kızamık hastalığı geçiren bir kişi ile temas eden ve koruması olmayan kişilerin mümkünse 3 gün içinde inkübasyon aşısı kapsamında MMR aşısı olmaları önerilmektedir. Bulaşma tehlikesi mevcutsa 9 aylık ve üzeri bebekler de aşılanabilir. Böylelikle koşullara bağlı olarak hastalığın ortaya çıkması önlenebilmekte veya seyrinin hafifletilmesi sağlanabilmektedir. Hastayla temas içinde olan ama MMR aşısı için uygun olmayanlar (ör. 6 aydan küçük bebekler ve hamileler) için STIKO tavsiyesine göre antikorlarla (immünoglobulinler), bulaşmanın geçici olarak önlenmesi imkanı mevcuttur.
Kızamık hastalarıyla temas içinde bulunan, aşıları tamamlanmamış veya hastalığı geçirmemiş kişiler Enfeksiyon Yasası uyarınca toplum kuruluşlarını ziyaret edemezler. Sağlık Dairesi korumasız kişilerin toplum kuruluşlarına girmelerini geçici olarak yasaklayabilir. Toplum kuruluşlarına katılıma ancak şu şartlarda müsaade edilir:
Daha geniş bilgi için yerel Sağlık Müdürlüğü hizmetinizdedir. Kızamık enfeksiyonlarını bildirmek zorunlu olduğu için burada güncel durum ve hastalıklarla ilgili konulara ilişkin kapsamlı bilgiler bulunmaktadır. Daha ayrıntılı (teknik) bilgilere internet üzerinden Robert Koch Enstitüsü’nün sayfalarından ulaşabilirsiniz (www.rki.de/masern).
Sağlık Eğitimi Federal Merkezi’nin sayfasında (www.impfen-info.de) aşı ile enfeksiyondan korunma konusuna ilişkin daha fazla bilgi bulabilirsiniz.