LEJYONELLALAR

Lejyonellalar insanlarda genellikle zatürreye sebep olan bakterilerdir. Lejyonellalar tüm dünyada görülen çevresel patojenlerdir ve nemli ortamlarda ve yüzey sularında doğal bileşen olarak az sayıda mevcutturlar. İnsanlar için özellikle önemli olan, içme suyu tesisleri, yeniden soğutma tesisleri ve arıtma tesisleri gibi teknik su sistemlerinde meydana gelmeleridir.

Lejyonellaların çoğalması için en uygun sıcaklıklar 25°C ve 45°C arasındaki sıcaklıklardır. 60°C’nin üzerinde ölürler ve 20°C’nin altında çoğalmaları neredeyse imkansızdır. Bu bakteriler binalardaki su boruları gibi yapay su sistemlerinde uygun sıcaklıklarda ideal büyüme koşulları bulur.

Patojenler ince atomize ve nebülize su (aerosoller) aracılığıyla aktarılırlar. Patojen içeren aerosoller havada yayılabilir ve teneffüs edilebilirler. Olası bulaşma kaynakları, duşlar, jakuziler, hava nemlendiricileri veya musluklar, bunun yanı sıra buharlaştırmalı soğutma sistemleri ve arıtma tesisleri gibi endüstriyel tesislerdir.

Patojen içeren suyu içme esnasında genellikle enfeksiyon riskiyoktur, çünkü lejyonellalar midedeki mide asidinde ölür. Nadir durumlarda yutma sırasında kontamine suyun yanlışlıkla ciğerlere kaçması ile bulaşma gerçekleşebilir.

Lejyonellalar insandan insana bulaşmaz.

Lejyonellalar insanlarda iki farklı hastalık tablosuna yol açmaktadır:

Lejyoner hastalığı

Lejyoner hastalığı, zatürrenin ağır bir türüdür (lejyonella pnömonisi). Öksürük, titreme nöbetleri, baş ağrısı, ağır kırgınlık ve yüksek ateş ile kendini gösterir. Ayrıca karın ağrısı, ishal veya zihin bulanıklığı da görülebilir. Uygun antibiyotiklerle tedavi edilirse iyileşme ihtimali yüksektir. Tedavi edilmeyen veya yanlış tedavi edilen zatürre hayati tehlike barındırabilir.

Pontiac ateşi

Pontiac ateşi akciğer iltihabının olmadığı ateşli bir formda kendini gösterir. Genellikle hafif grip benzeri semptomlar, baş, göğüs ve eklem ağrıları, bunun yanı sıra kuru öksürük ortaya çıkar. Pontiac ateşi genellikle birkaç gün içinde kendiliğinden tamamen iyileşir.

Patojenle temas gerçekleştikten 2 ila 10 gün sonra, genellikle 5 ila 6 gün sonra lejyoner hastalığına ilişkin ilk şikayetler ortaya çıkar. Pontiac ateşinin bulaşmasından ortaya çıkması arasında yaklaşık 5 saat ila yaklaşık 3 gün arasında, genellikle 8 ila 24 saatlik bir süre bulunmaktadır.

Hastalık tablosundan bağımsız olarak hastalar bulaştırıcı değillerdir.

İçme suyu tesisatlarında özel teknik yasalar mevcuttur. Ticari amaçlara hizmet eden büyük tesislerden, örn. kiralık evlerden ve kamu binalarından düzenli aralıklarla su örnekleri alınarak incelenmektedir. Belli bir lejyonella konsantrasyonunun tespit edilmesi halinde bu duruma karşı önlem alınması gerekip gerekmediğini denetleyecek Sağlık Müdürlüğü’ne bildirilmelidir.

Lejyonella bakterilerinin kendi evinizde büyük miktarlarda çoğalmasını engellemek için aşağıda belirtilen önlemler yardımcı olabilir:

• Su boruları düzenli olarak kullanılmalı ve boru sisteminde ölü hatlardan kaçınılmalıdır.
• Merkezi sıcak su ısıtma tesisatı ve deposu bulunan evlerde içme suyu ısıtıcısının regülatör ısısı en az 60°C’ye ayarlanmış olmalıdır. Su sıcaklıkları boru hatlarının hiçbir bölümünde 55 °C’nin altına düşmemelidir.
• Soğuk su hatlarındaki içme suyu yetersiz izolasyon veya yaz sıcağı nedeniyle ısınırsa lejyonella bakterileri burada da çoğalır. Bu nedenle soğuk su hatları ısı izolasyonlu olmalı ve düzenli olarak kullanılmalıdır.
• Hava nemlendirici veya inhaler gibi suyu damlacıklar halinde püskürten cihazlar düzenli olarak iyice temizlenmeli ve kuru saklanmalıdır.

Lejyonella bakterilerine karşı bir aşı mevcut değildir. En önemli bireysel koruma tedbiri sigara içmemektir.