RSV (Respiratuar Sinsityal Virüs) solunum yollarını saran bir virüstür. Bir enfeksiyon sonrasındaki hastalık belirtileri birçok vakada bir soğuk algınlığını andırır. RSV enfeksiyonları çoğunlukla kış aylarında görülür. Genel olarak bütün çocuklar ikinci yaşın sonuna kadar bu virüsle ilk enfeksiyonu geçirmiş olur. Sonraki yaşam evrelerinde de RSV ile sık sık enfekte olmak olasıdır.
İnsandan insana
RSV özellikle damlacık enfeksiyonu yoluyla bulaşır. Enfekte bir kişi, öksürdüğü veya hapşırdığı zaman, virüs içeren çok küçük damlacıkları havaya saçabilir. Virüs içeren bu damlacıklar solunur ve burun, ağız ve boğazdaki solunum yollarının mukoza zarlarına bulaşırsa, başka bir kişi enfekte olabilir.
RS virüsü temasla enfeksiyon yoluyla elden ele veya ortak kullanılan eşyalar veya yüzeyler üzerinden de bulaşabilir. Başka bir kişinin virüs içeren salgıyla temas etmesi ve yıkanmamış ellerle, göz veya buruna dokunması halinde de bulaşma söz konusu olabilir. RSV, ellerde bulunan solunum yolları salgılarında yaklaşık 20 dakika ve kağıt mendillerde yaklaşık 45 dakika boyunca yaşayabilir.
Bir RSV enfeksiyonu farklı ağır tablolarda seyredebilir. Hastalık belirtileri üst solunum yollarındaki hafif bir enfeksiyona benzeyebilir. Ancak hastalık, hastanede tedaviyi gerektirecek kadar da ağır seyredebilir. Ender vakalarda hastalığın seyri ölümle de sonuçlanabilir.
Çocuklarda genellikle burun akıntısı ve iştah kaybı ile başlar. Ayrıca boğaz iltihabı da görülebilir. Ardından öksürme ve hapşırma başlar, genellikle ateş de çıkar. Hastalık ilerledikçe alt solunum yollarında balgamlı öksürük ile birlikte enfeksiyonlar gelişebilir. Bunlar arasında alt solunum yollarının ince dallarının iltihaplanması (bronşiolit) ve akciğer enfeksiyonu yer alır. İltihap ve balgam, solunum yollarının daralmasıyla zor veya çok hızlı nefes almaya ve nefes darlığına neden olabilir. Prematüre bebeklerde solunum durması (apne) meydana gelebilir. Kandaki oksijen oranının azalması, ciltte mavimsi bir renk değişikliği ile fark edilir. Hastalığın ağır seyretmesi halinde, solunum cihazı gerekli olabilir.
Özellikle yetişkinlerde RSV enfeksiyonlarında herhangi bir hastalık belirtisi görülmeyebilir. Ancak yetişkinler solunum yolu enfeksiyonuna benzeyen hastalık belirtileri de gösterebilir. Kronik kalp ve akciğer hastalığı olan, bağışıklık sistemi zayıf veya 65 yaş üstü yetişkinler akciğer enfeksiyonuna yakalanabilir.
Hastalığın üstesinden geldikten sonra, bronşlarda çevresel uyaranlara karşı uzun süreli bir aşırı duyarlılık kalabilir.
RS virüsü ile enfekte olma ile hastalığın başlangıcı arasındaki süre 2 ila 8 gün olup, ortalama 5 gündür.
Enfekte olmuş kişiler, virüsü enfeksiyondan hemen bir gün sonra ve hastalık belirtileri başlamadan önce yayabilirler.
Bulaşıcılığın süresi genellikle 3 ila 8 gündür. Ancak prematüre bebekler, yeni doğanlar ve bağışıklık sistemi zayıf olan kişiler virüsü birkaç hafta, hatta bazı durumlarda aylarca salgılayabilir.
Aşağıda belirtilen grupların ağır bir RSV enfeksiyonu geçirme riski bulunmaktadır:
Bir RSV enfeksiyonu ayrıca önceden var olan astım hastalığını, kronik akciğer veya kalp hastalıklarını ve ciddi nörolojik hastalıkları daha da kötüleştirebilir.
Hastalığı olan kişiler mümkünse evde kalmalı ve özellikle anaokulları veya bebek grupları gibi toplum kuruluşlarına gitmemelidir. Her şeyden önce, özellikle risk altındaki kişilerle temastan kaçınmak gerekir. Hasta çocuklara büyükanne ve büyükbabaları tarafından bakılmamalıdır. Hasta kişiler birkaç hijyen kuralına uymalıdır:
RSV enfeksiyonu için etkili bir nedensel tedavi yoktur. Sadece hastalığın belirtileri tedavi edilebilir. Bakterilere yönelik antibiyotikler, virüslere karşı etkili değildir. Bol miktarda sıvı tüketmek önemlidir. Burundan nefes almayı kolaylaştırmak için burnun dikkatli bir şekilde temizlenmesi, spreylerin (kullanıcı yaşı verisine dikkat edin) veya tuzlu su kullanılması yardımcı olabilir.
RSV enfeksiyonu şikâyetlerde hızlı bir değişime neden olabilir. Çocuğunuzda veya sizde nefes darlığı ortaya çıkarsa, sıvı alımı azalırsa veya semptomlarda kötüleşirse tıbbi yardım almanız gerekir. Önceden hastalık geçirmiş çocuklarda veya erken doğmuş bebeklerde, öksürük ve ateş gibi ilk uyarı işaretleri her zaman bir doktor tarafından kesinleştirilmelidir. Nefes alırken göğüs kafesinin derisi içe doğru çekiliyorsa ("büzülme"), mümkün olan en kısa sürede bir doktora başvurulmalıdır.
Doktorunuz hastalık tablosuna göre uygun önlemler önerir ya da ilaç yazabilir. Gerektiği takdirde tedavinin hastahanede sürdürülmesi için işlemleri başlatabilir.
Günlük hayatta RSV enfeksiyonundan tümüyle kaçınmak zordur. Hijyen kurallarına uymak, hastalığı kapma riskini azaltır:
RSV enfeksiyonlarına karşı önleyici bir koruyucu aşı bulunmamaktadır. RSV enfeksiyonunun ağır seyretme riski özellikle yüksek olan çocuklarda, RSV mevsimi boyunca ihtiyaten pasif aşı uygulaması düşünülebilir. Bu aşı, şiddetli seyirlere karşı koruma sağlayabilen antikorları içerir.
Bireysel tıbbi tavsiye için lütfen doktorunuzla veyabölgenizdeki bir klinikle iletişime geçin, daha fazla bilgi ve tavsiye için yerel sağlık müdürlüğü hizmetinizde bulunmaktadır.
Konuya ilişkin daha fazla (uzmanlık) bilgisi, Robert Koch-Enstitüsü'nün (RKI) www.rki.de/rsv sayfalarında yer almaktadır.
Enfeksiyondan korunma hakkında daha fazla bilgiyi Bundeszentrale für gesundheitliche Aufklärung (BZgA) www.infektionsschutz.de sayfalarında edinebilirsiniz.